Hơn 200 nhà khoa học tham dự Hội thảo IUKM 2016

Hơn 200 nhà khoa học tham dự Hội thảo IUKM 2016 
Một thế giới luôn tràn ngập thông tin, dữ liệu có thể không chính xác hoặc không chắc chắn đã “gây khó” cho chính các cá nhân, tập thể, doanh nghiệp… trong việc giải quyết các vấn đề của xã hội.
Trước vấn đề vừa mang tính thực tế vừa mang tính nghiên cứu đó, Đại học (ĐH) Duy Tân vừa phối hợp với Viện Khoa học & công nghệ tiên tiến Nhật Bản (JAIST) đồng tổ chức hội thảo quốc tế lần thứ 5 “The International Symposium on Integrated Uncertainty in Knowledge Modelling and Decision Making” hay “Hội thảo quốc tế về sự không chắc chắn tích hợp trong mô hình hóa tri thức và ra quyết định” - IUKM 2016 từ ngày 30-11 đến 2-12-2016.
Phát biểu tại hội thảo, TS Võ Thanh Hải, phó hiệu trưởng ĐH Duy Tân, cho biết: “Mỗi cá nhân, tập thể sẽ rất khó khăn trong việc đưa ra quyết định giải quyết một vấn đề quan trọng khi chưa nắm trong tay nguồn thông tin cụ thể và đáng tin cậy. Hội thảo này mong muốn sẽ tạo ra một diễn đàn chung để các nhà khoa học trong nước và quốc tế trao đổi, tìm tòi và công bố các nghiên cứu ứng dụng mới nhất trong vấn đề thu thập, xử lý và tích hợp thông tin cho những bài toán phức tạp trong thực tế”
[You must be registered and logged in to see this image.]
Đông đảo quan khách, nhà khoa học trong nước và quốc tế đến tham dự hội thảo
Đông đảo các nhà khoa học hàng đầu trong lĩnh vực này đến từ Pháp, Ba Lan, Nhật Bản, Việt Nam... đã trình bày các báo cáo đại chúng như: “Các biện pháp hỗ trợ chứng cứ cho việc lập luận có sự không chắc chắn tích hợp: Bài học từ việc cấm các trị số P trong suy luận thống kê”, “Quản lý sự không chắc chắn và hỗ trợ ra quyết định”, “Soft clustering và sự phân loại”, “Các ứng dụng máy học: Quá khứ, hiện tại và tương lai”, “Các hệ thống tự quản: khả năng và thách thức”, “Các ứng dụng y sinh học và hình ảnh”, “Khai thác dữ liệu và ứng dụng”… đã giúp người nghe có góc nhìn toàn diện hơn về các mô hình, các kỹ thuật để quản lý và tích hợp các nguồn dữ liệu.
Hơn 200 đại biểu, trong đó có 50 đại biểu quốc tế đến từ các nước Mỹ, Pháp, Nhật Bản, Thái Lan, Trung Quốc, Áo... đã về tham dự hội thảo và đón nhận một số lượng lớn với 78 bài báo gửi đến hội thảo. Trong đó, 57 bài báo tốt nhất đã được lựa chọn đăng tải trên kỷ yếu được Nhà xuất bản Springer biên soạn, ấn hành và xuất bản độc quyền.
Trong suốt ba ngày diễn ra hội thảo, các nhà khoa học đã nêu lên và tìm hướng đi mới trong việc giải quyết nhiều các vấn đề lớn như: (1) các hình thức về sự không chắc chắn: xác suất Bayes, thuyết Dempster-Shafer, xác suất không chính xác, bộ ngẫu nhiên, bộ thô, tập hợp “mờ” và phương pháp khoảng; (2) mô hình hóa sự không chắc chắn và mâu thuẫn trong các bộ dữ liệu lớn; (3) logic cho lý luận khi không chắc chắn; (4) tổng hợp thông tin và tích hợp tri thức trong môi trường không chắc chắn; (5) ra quyết định khi không chắc chắn; (6) tập hợp toán tử cho việc ra quyết định; (7) Copulas cho mô hình ràng buộc; ( tính toán Granular và tính toán mềm và (9) trí tuệ tính toán.
 
Chia sẻ tại hội thảo, ông Nguyễn Quang Thanh, giám đốc Sở Thông tin và truyền thông TP Đà Nẵng, khẳng định: “Đà Nẵng là một trong những thành phố luôn thúc đẩy phát triển mạnh mẽ lĩnh vực CNTT cũng như ứng dụng hiệu quả các nghiên cứu vào đời sống xã hội sâu rộng nhất cả nước. Sự phát triển mạnh mẽ về CNTT đã giúp Đà Nẵng có kim ngạch xuất khẩu phần mềm đạt 58 triệu USD, đồng thời được Chính phủ đánh giá cao về mô hình chính quyền điện tử. Để thực hiện được những điều này có sự đóng góp của nhiều trường đại học, đặc biệt trong đó có ĐH Duy Tân - đơn vị đã cung cấp một lượng lớn nguồn nhân lực chất lượng cao về CNTT trong nhiều năm qua. Hội thảo IUKM 2016 là một hoạt động thực sự ý nghĩa và cần thiết để chia sẻ kết quả nghiên cứu, tăng cường hợp tác, đồng thời thúc đẩy việc nghiên cứu phát triển các phương pháp luận mới, những kỹ thuật hiệu quả để quản lý và tích hợp các nguồn dữ liệu”. “Với riêng TP Đà Nẵng thì đây là cơ hội giúp tiếp cận các sáng kiến, các nghiên cứu từ các nhà khoa học góp phần thực hiện giai đoạn 2 của Mô hình chính quyền điện tử với việc quản trị, điều hành theo xu thế của một “thành phố thông minh”” - ông Thanh cho biết thêm
Được biết, Đại học Duy Tân và Viện Khoa học & công nghệ tiên tiến Nhật Bản (JAIST) đã đồng ý sẽ biến hội thảo này thành một hoạt động thường niên của trường cho những năm tới.
[You must be registered and logged in to see this image.] 
PGS TS Huỳnh Văn Nam (hàng trên, đầu tiên bên phải) trong Hội thảo IUKM 2016 tại ĐH Duy Tân
PGS.TS Huỳnh Văn Nam với vai trò sáng lập Hội thảo IUKM và đồng thời là trưởng ban chương trình hội thảo IUKM 2016 đã giới thiệu nhiều kết quả nghiên cứu tại hội thảo.
PGS.TS Huỳnh Văn Nam bảo vệ luận án tiến sĩ toán học tại Viện CNTT - Viện hàn lâm Khoa học và công nghệ Việt Nam năm 1999, từng giảng dạy tại ĐH Chiang Mai (Thái Lan), ĐH Tsukuba (Nhật Bản) và ĐH Quy Nhơn (Việt Nam).
Hiện tại PGS.TS Huỳnh Văn Nam đang giảng dạy và nghiên cứu tại Viện Khoa học và kỹ thuật tiên tiến Nhật Bản. Ông từng giành giải “Bài báo xuất sắc nhất" (Best Paper Award) tại nhiều hội thảo quốc tế uy tín, như: Hội thảo “Symposium Soft Computing, Computational Intelligence, Fuzzy Systems, Neutral Networks, Learning of CASYS' 2003” tại Bỉ vào năm 2003 và Hội thảo “Symposium ANTICIPATORY, FUZZY, SEMANTIC AND LINGUISTIC SYSTEM of CASYS'99, Liege” tại Bỉ năm 1999.
 

Ông là tác giả và đồng tác giả của 12 đầu sách được xuất bản bởi Nhà xuất bản Springer như: “Causal Inference in Econometrics”, “Integrated Uncertainty in Knowledge Modelling and Decision Making”, “Econometrics of Risk”... Hiện tại PGS.TS Huỳnh Văn Nam đã có hơn 50 công bố quốc tế trên các tạp chí uy tín.

Sáng chế nâng cao giá trị cá ngừ từ sinh viên
Chỉ sau 8 tuần nghiên cứu và triển khai ý tưởng, sản phẩm “Hệ thống bảo quản lạnh, thu thập, xử lý và truy xuất thông tin cá ngừ” của đội HQT đến từ Đại học (ĐH) Duy Tân đã xuất sắc giành giải nhất Cuộc thi Targeted Innovation Challenge toàn quốc 2016.
Sản phẩm đã xuất sắc đáp ứng các yêu cầu về tính sáng tạo, có khả năng thương mại hóa cao, góp phần tích cực nâng cao chất lượng sản phẩm cá ngừ cũng như hỗ trợ ngành thủy sản nước nhà phát triển bền vững.

Targeted Innovation Challenge toàn quốc 2016 là cuộc thi do Frontier Law & Advisory (TIC) khởi xướng và tổ chức nhằm khuyến khích tính sáng tạo và năng động của sinh viên cũng như các nhà sáng chế Việt Nam qua việc cách thách thức các đội chơi đưa ra một giải pháp đối với một vấn đề môi trường-xã hội cụ thể. Ở cuộc thi năm nay, Frontier đã lựa chọn vấn đề đánh bắt cá ngừ bằng phương pháp câu tay làm chủ đề, và bài toán đặt ra là trên nền tảng sáng chế gốc mà Frontier cung cấp, các đội cần đưa ra một sáng chế mới nhằm mục đích bảo quản lạnh và truy xuất thông tin về cá ngừ.
[You must be registered and logged in to see this image.]
Đội tuyển HQT - ĐH Duy Tân với giải Nhất Cuộc thi Targeted Innovation Challenge Toàn quốc 2016
Trong số nhiều đội tuyển trong cả nước đã gửi sáng chế, có 4 đội tuyển xuất sắc nhất được lọt vào Vòng Chung kết diễn ra vào ngày 10-12 vừa qua tại Không gian làm việc chung (DNC) - Vườn ươm doanh nghiệp Đà Nẵng (DNES) gồm: Đội tuyển HQT đến từ ĐH Duy Tân, Dreamers đến từ ĐH Khoa học & Công nghệ Hà Nội và 2 đại diện từ ĐH Bách Khoa Đà Nẵng là The Law Breakers và The Salt Pepper Breads. Các đội tuyển có 30 phút để trình bày về sản phẩm của mình, 20 phút để thuyết phục nhà đầu tư và 10 phút để trả lời các câu hỏi của Hội đồng giám khảo.
[You must be registered and logged in to see this image.]
Nhóm HQT - ĐH Duy Tân thuyết trình giới thiệu sản phẩm tại Cuộc thi
Kết quả, đội tuyển HQT của ĐH Duy Tân gồm 3 thành viên là Lê Quang Thành, Lê Nhật Hưng và Nguyễn Ngô Anh Quân đã được Hội đồng giám khảo đánh giá cao và trao giải nhất cùng phần thưởng 1.000 USD. Ban Tổ chức cũng đã trao giải nhì cho đội Dreamers của ĐH Khoa học & Công nghệ Hà Nội với phần thưởng trị giá 400 USD.
 
Lê Quang Thành, sinh viên năm 3 Khoa Điện - Điện tử, Trưởng nhóm HQT chia sẻ: “Khi lên ý tưởng cho sản phẩm, chúng tôi đã tạo ra một quy trình gồm hai phần: bảo quản cá ngừ ở nhiệt độ thấp trong thùng làm lạnh và thu thập, xử lý và truy xuất thông tin cá ngừ. Vật liệu chúng tôi sử dụng là xốp và nhựa composite trên nền tảng ý tưởng thùng xốp và mũ bảo hiểm - đây là những vật liệu rất rẻ tiền nhưng có thể giúp sản phẩm đảm bảo độ bền cơ học, có khả năng cách nhiệt và có giá thành thấp. Ngoài ra, thùng bảo quản còn được thiết kế với màu sắc dễ nhận biết, khi rơi xuống nước vẫn có thể nổi và phát tín hiệu SOS. Sản phẩm này được thiết kế đơn giản nhưng rất chính xác, giúp tạo ra một quy trình chuyên nghiệp, hiệu quả góp phần nâng cao chất lượng và giá trị của cá ngừ với chi phí đầu tư thấp. Việc sản phẩm có cơ hội thương mại hóa sẽ là động lực để chúng em tiếp tục phát huy với tinh thần khởi nghiệp cao nhất”.
 

Trước đó, tại Sự kiện “Diễn đàn Khoa học Công nghệ Lần thứ 3” và Startup 2 được tổ chức tại ĐH Duy Tân, các thành viên trong nhóm HQT đã tham dự sân chơi Khởi nghiệp với sự góp mặt của nhiều đội chơi đến từ các trường đại học trên địa bàn TP Đà Nẵng. Sinh viên Lê Quang Thành thuộc nhóm IWRobot đã giành giải nhất với sản phẩm “Robot kiểm tra mối hàn vỏ tàu” và sinh viên Lê Nhật Hưng thuộc nhóm SmartGlasses đã giành giải nhì với sản phẩm “Kính dành cho người khiếm thị”.

Trường tư thục nghiên cứu vật lý hạt nhân
Tuy mới được thành lập từ cuối tháng 12-2015, nhưng nghiên cứu vật lý hạt nhân của Trường ĐH Duy Tân đã có 13 công bố quốc tế, trong đó có 7 công bố trên các tạp chí ISI ở vai trò là các tác giả chính/tác giả liên hệ.
[You must be registered and logged in to see this image.]
Nhóm vật lý hạt nhân ĐH Duy Tân (từ trái qua): ThS Lê Tấn Phúc, ThS Phạm Thị Thùy Giang (cộng tác viên), TS Trần Hoài Nam (trưởng nhóm) và PGS.TS Nguyễn Quang Hưng
Đặc biệt là ở các tạp chí hàng đầu thế giới trong lĩnh vực như Physical Review C hay Physical Review Letters.
Nhóm vật lý hạt nhân của ĐH Duy Tân được hình thành với chỉ vỏn vẹn có ba thành viên: PGS.TS Nguyễn Quang Hưng (tốt nghiệp tiến sĩ và làm nghiên cứu sau tiến sĩ tại Viện nghiên cứu vật lý và hóa học RIKEN, Nhật Bản), TS Trần Hoài Nam (tốt nghiệp tiến sĩ tại ĐH Công nghệ Tokyo, Nhật Bản và làm nghiên cứu sau tiến sĩ tại ĐH Nagoya, Nhật Bản và ĐH Chalmers, Thụy Điển) và ThS Lê Tấn Phúc (hiện làm nghiên cứu sinh trong nước).
Tuy nhiên chỉ sau một năm, nhóm đã được nhiều nhà nghiên cứu trong và ngoài nước biết tới và từ đó nhiều chuyên gia đã tìm đến để hợp tác cùng làm việc với nhóm, tạo nên một môi trường nghiên cứu sôi động và đầy hứng khởi.
TS Trần Hoài Nam chia sẻ: “Nghiên cứu về vật lý và kỹ thuật hạt nhân là một trong những lĩnh vực rất khó không chỉ đối với Việt Nam mà còn đối với nhiều nước trên thế giới, bởi đòi hỏi sự đầu tư lớn về trang thiết bị như lò phản ứng, máy gia tốc, các hệ siêu máy tính… cũng như sự giao lưu rộng rãi với cộng đồng các nhà khoa học tại các trung tâm nghiên cứu hàng đầu trên thế giới.
Ở Việt Nam ngành này chỉ được nghiên cứu và đào tạo tại một số các trường đại học và viện nghiên cứu lớn, đã có truyền thống từ lâu đời như ĐH Khoa học tự nhiên (ĐH Quốc gia Hà Nội), Viện Vật lý - Viện hàn lâm Khoa học Việt Nam, Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, ĐH Khoa học tự nhiên (ĐH Quốc gia TP.HCM). Đối với các trường đại học tư thục thì ngành này hầu như không được ưu tiên phát triển.
ĐH Duy Tân là một trường hợp ngoại lệ. Dù là một trường tư thục nhưng ĐH Duy Tân vẫn quyết tâm đầu tư thành lập nhóm nghiên cứu về vật lý và kỹ thuật hạt nhân, đồng thời trang bị cho nhóm những điều kiện làm việc tốt nhất ngay từ những ngày đầu tiên thành lập. Đây là cơ sở quan trọng để nhóm mở rộng phát triển hướng nghiên cứu của mình trong thời gian tới.”
Tới thời điểm hiện tại nhóm đã có 13 công bố quốc tế, trong đó có bảy bài báo đăng trên các tạp chí thuộc danh mục ISI. Trong năm 2016 các thành viên của nhóm đã tham gia báo cáo tại hai hội nghị khoa học ở Nhật Bản: Hội nghị quốc tế về công nghệ năng lượng hạt nhân tiên tiến và Hội thảo quốc tế về vật lý hạt nhân lý thuyết.
Trong số các công bố ISI của nhóm, có những bài báo đã được các tạp chí hàng đầu trong lĩnh vực vật lý hạt nhân thế giới đăng tải với chỉ số ảnh hưởng (impact factor - IF) khá cao.
 
Tiêu biểu trong số đó là bài báo “Simultaneous microscopic description of nuclear level densities and radiative strength functions” vừa được nhận đăng trên tạp chí Physical Review Letters, tạp chí số 1 trong ngành vật lý của Hội Vật lý Mỹ với chỉ số ảnh hưởng IF (Impact Factor) = 7.645.
Trong công bố này, nhóm tác giả đã lần đầu tiên đề xuất một mô hình lý thuyết vi mô cho phép mô tả đồng thời cả mật độ mức (level density) và hàm lực phát xạ tia gamma (radiative gamma-ray strength-function) trong hạt nhân nguyên tử - hai thông số vật lý mà từ trước tới nay chỉ có thể được mô tả bằng các mô hình hiện tượng luận hoặc bán vi mô.
Bên cạnh đó có hai bài báo khác của nhóm cũng đã được công bố trên tạp chí Physical Review C với chỉ số IF = 3.146.
Đó là bài báo “Improved treatment of blocking effect at finite temperature” của PGS.TS Nguyễn Quang Hưng cùng đồng nghiệp, đề xuất ra một mô tả hoàn toàn mới về hiệu ứng khóa mức (blocking effect) của các hạt proton hoặc nơtron lẻ trong các hạt nhân có số khối lẻ tại nhiệt độ hoặc năng lượng kích thích cao.
Bài “Effective restoration of dipole sum rules within the renormalized random-phase approximation” của PGS.TS Nguyễn Quang Hưng và ThS Lê Tấn Phúc cùng các cộng sự, với đóng góp quan trọng trong việc xử lý vấn đề vi phạm nguyên lý Pauli trong phương pháp gần đúng pha ngẫu nhiên (RPA).
Các nghiên cứu về vật lý hạt nhân không chỉ giúp chúng ta mở rộng tầm hiểu biết về nguồn gốc của vũ trụ từ thuở sơ khai, về sự hình thành của thế giới vật chất, của các nguyên tố tạo nên sự sống và con người chúng ta hiện tại.
Các nghiên cứu này còn giúp chúng ta giải quyết nhiều vấn đề trong sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, y tế, khoa học vật liệu… cũng như các ứng dụng năng lượng và phi năng lượng khác.

Tiêu biểu như: điều trị ung thư bằng phương pháp hạt nhân, tạo các giống cây đột biến cho năng suất cao và khả năng phòng trừ sâu bệnh tốt, khảo sát và phân tích các mỏ dầu trên biển bằng phương pháp theo dõi phóng xạ hay phân tích và tổng hợp các loại vật liệu mới bằng phương pháp hạt nhân…