Nút tắt ở đâu - Nghiêm trọng hóa vấn đề

Ngày xưa có một con rết rất thóng minh. May bom ebara Đang năm ở mép bàn, nó bỗng nhìn thấy một hạt đường ngon ngọt ở bên kia phòng. Vốn khôn ngoan, nó liền bắt đầu xem xét con đường tốt nhất tới đó: nó nên bò xuống chân bàn nào - bên phải hay bên hái - và sau đó thì nên bò lên chân bàn nào? Nhiệm vụ tiếp theo là quyết định xem phải đi chân nào hước, theo trật tự nào, vân vân. Nó cũng rành môn toán, nên nó phân tích mọi phương án và chọn con đường tốt nhất. Cuối cùng, nó cũng bước đi bước đầu tiên. Tuy nhiên, trong khi vẫn chìm đắm trong tính toán và suy ngẫm, nó bị rối loạn và khựng lại để xem xét lại kẻ hoạch. Sau cùng, nó không đi thêm được bước nào nửa và chết đói.
Giải Golf Anh mở rộng năm 1999: tay golf người Pháp Jean van de Velde đã chơi một cách hoàn hảo cho đến lỗ cuối cùng. Dẫn trước vói khoảng cách ba gậy, anh ta có thể đánh quá hai gậy so vói tiêu chuẩn mà vẫn thắng. Dễ như không! Chỉ vài phút nữa thôi là tên tuổi anh ta sẽ đi vào lịch sử. Anh ta chỉ việc chơi một cách ổn định. Thế nhưng khi đến lượt mình, trán anh ta bắt đầu rịn mồ hôi. Anh ta đánh cú đầu tiên như một ngưòi mói choi. Quả bóng roi vào bụi cây, cách lỗ gần hai trăm mét. Càng lúc anh ta càng căng thẳng. Những cú đánh tiếp theo cũng chảng khá khẩm hon. Anh ta đánh bóng vào bãi cỏ cao đến đầu gối, sau đó đánh vào hồ nước nhỏ. Anh ta cỏi giày, lội xuống nước và thoáng nghĩ đến việc đánh bóng từ hồ nước. Thế nhung anh ta lại quyết đánh một phát ăn ngay. Thế rồi quả bóng roi trúng bãi cát. Cử động cơ thể của anh ta bỗng nhiên trông giống hệt một người mói tập choi. Cuối cùng, anh ta cũng đưa được quả bóng về thảm cỏ, và - phải đến cú đánh thứ bảy - mói đưa được vào lỗ. Van de Velde thua giải Golf Anh mở rộng và trở nên nổi tiếng trong lịch sử môn golf vói lượt đánh quá ba gậy liên tiếp. Sự nghiệp của anh tụt dốc từ đó. Ebara chính hãng (Nhưng sau đó anh ta đã quay trở lại đầy ấn tượng năm 2005.)
Vào thập niên 1980, tờ Consumer Reports yêu cầu những người có kinh nghiệm nếm thử bốn mươi lăm loại thạch dâu tây khác nhau. Vài năm sau, hai giáo sư tâm lý học Timothy Wilson và Jonathan Schooler lặp lại thí nghiệm trên vói các sinh viên của trường Đại học Washington. Hai kết quả gần như giống hệt nhau. Cả nhóm sinh viên lẫn các chuyên gia đều yêu thích loại thạch giống nhau. Nhưng đó mói chỉ là khúc đầu tiên của thí nghiệm. Wilson lặp lại thí nghiệm này vói một nhóm thứ hai, không giống như nhóm sinh viên hước, nhóm này được yêu cầu điền vào một bảng câu hỏi lý giải chi tiết cách chấm điểm của họ. Bảng xếp hạng trở nên hoàn toàn sai lệch. Những loại thạch ngon nhất cuối cùng lại bị xếp cuối bảng.
Điều cốt yếu là, nếu bạn nghĩ quá nhiều, bạn bỏ qua sự thông thái của cảm xúc. Nghe thì có vẻ hoi khó hiểu - và có chút gì đó bất ngờ khi một ngưòi cố gắng gạt bỏ sự phi lý toi khỏi tư duy như tôi - nhưng không hề. Cảm xúc hình thành toong não cũng rõ ràng y như các tư duy lỹ trí vậy. Chúng chỉ là một dạng thức khác của quá trình xử lý thông tin - thô sơ hon, nhưng không nhất thiết là một biến thể thấp kém hon. Thực tế, đôi khi chúng còn cho ta lời khuyên khôn ngoan hon cả.
Điều này dấy lên câu hỏi: khi nào thì bạn lắng nghe cái đầu và khi nào thì làm theo toái tim mình mách bảo? Một bài học kinh nghiệm là: với một vấn đề liên quan đến các hoạt động trải qua luyện tập, chẳng hạn như kỹ năng vận động cơ (hãy nghĩ về con rết, Van de Velde Ebara Water Pumps, hoặc việc luyện tập thành thục một loại nhạc cụ), hoặc các câu hỏi bạn đã từng trả lòi cả ngàn lần (hãy nghĩ về "vòng tròn hiểu biết" của Warren Buffett), tốt hơn hết là đừng suy nghĩ quá chi li. Làm vậy bạn sẽ làm giảm năng lục giải quyết vấn đề của trực giác. Bài học tưong tự cũng áp dụng vói các quyết định mà tổ tiên chúng ta ở thời Đồ đá từng đối mặt 1 đánh giá thứ gì có thể ăn được, loại người nào có thể làm bạn tốt, những ai có thể tin cậy được. Vói những mục đích như vậy, chúng ta đã có các bài học kinh nghiệm, những lối tắt tư duy rõ ràng là siêu việt hon tư duy lý trí rồi. Mặc dù vậy, vói những vấn đề phức tạp, chẳng hạn như các quyết định đầu tư, suy nghĩ thấu đáo là điều tối quan trọng. Tiến hóa không toang bị cho chúng ta kỹ năng đối phó toong những tình huống đó, vì vậy logic sẽ thắng trực giác