Trong trường hợp nào người lao động được nhận tiền thay cho đóng BHXH?

by otakusama 16.09.22 9:57

Người lao động làm việc bắt buộc phải tham gia BHXH bắt buộc theo đúng quy định pháp luật. Song, trong một số trường hợp, doanh nghiệp không cần đóng BHXH cho người lao động mà chỉ cần trả thêm một khoản tiền theo quy định.

1. Khi nào người lao động được nhận tiền và không phải tham gia BHXH?
Theo Luật Lao động (2019) tại khoản 01 Điều 168 quy định người sử dụng lao động, người lao động phải tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) nếu thuộc diện bắt buộc tham gia.

Thêm vào đó, tại khoản 03 Điều 168 có nêu rõ những đối tượng nào không thuộc diện phải tham gia BHXH bắt buộc thì sẽ nhận được nhận quyền lợi thay thế khác, cụ thể:
“Đối với người lao động không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp thì người sử dụng lao động có trách nhiệm chi trả thêm cùng lúc với kỳ trả lương một khoản tiền cho người lao động tương đương với mức người sử dụng lao động đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp.”

Tóm lại, doanh nghiệp có thể chi cho người lao động một khoản tiền theo tỷ lệ mà pháp luật quy định thay cho nhiệm vụ phải đóng BHXH.
Nội dung tại khoản 4 Điều 4 Quyết định 595/QĐ-BHXH 2017, trong những trường hợp sau người lao động không bắt buộc phải tham gia BHXH:
(1) Người giúp việc gia đình.
(2) Người lao động đi làm nhưng đang hưởng lương hưu hằng tháng.
(3) Người lao động đi làm nhưng đang hưởng trợ cấp hằng tháng theo chế độ sinh hoạt phí đối với cán bộ cấp xã tại Nghị định 09/1998/NĐ-CP.
(4) Người lao động đang hưởng trợ cấp mất sức lao động hằng tháng.
(5) Người lao động đang hưởng trợ cấp hằng tháng theo quy định tại Quyết định 91/2000/QĐ-TTg và Quyết định 613/QĐ-TTg năm 2010.
(6) Người lao động là Quân nhân, Công an nhân dân, người làm công tác cơ yếu đang hưởng chế độ trợ cấp hằng tháng theo Quyết định 142/2008/QĐ-TTg, Quyết định 38/2010/QĐ-TTg, Quyết định 53/2010/QĐ-TTg, Quyết định 62/2011/QĐ-TTg.

Một điểm quan trọng, doanh nghiệp không đăng ký tham gia BHXH (trừ những trường hợp không bắt buộc) là hành vi vi phạm Luật Bảo hiểm xã hội. Cả người sử dụng lao động và người lao động đều bị xử phạt vi phạm hành chính. Mức phạt được quy định rõ tại khoản 01, 05 Điều 39 Nghị định 12/2022/NĐ-CP. Cụ thể:
Người lao động: Bị phạt 500.000 - 01 triệu đồng
Người sử dụng lao động: Bị phạt tiền từ 12% - 15% tổng số tiền bảo hiểm phải đóng nhưng tối đa không quá 75 triệu đồng.

2. Mức chi trả thay thế cho đóng BHXH là bao nhiêu?
Căn cứ theo Quyết định 595/QĐ-BHXH năm 2017, doanh nghiệp sẽ trích đóng BHXH theo tỷ lệ được Nhà nước quy định để làm căn cứ đóng BHXH, cụ thể:
- Hưu trí-tử tuất: 14%
- Ốm đau-thai sản: 3%
- Tai nạn lao động-bệnh nghề nghiệp: 0,5% hoặc 0,3%
- Bảo hiểm thất nghiệp: 1%
- Bảo hiểm y tế: 3%

Tổng = 21,5% hoặc 21,3%

Căn cứ theo điểm b khoản 1 Điều 4, Điều 5 Nghị định 58/2020/NĐ-CP, doanh nghiệp có đủ điều kiện đóng quỹ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp ở mức thấp được Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chấp thuận thì được đóng mức 0,3% .
Kết luận, người lao động không thuộc diện đóng BHXH bắt buộc sẽ nhận được số tiền thay thế tương ứng như sau:
Số tiền thay cho đóng BHXH = 21,5% hoặc 21,3% x Tiền lương làm căn cứ đóng BHXH

Cụ thể, khoản 26 Điều 1 Thông tư 06/2021/TT-BLĐTBXH quy định tiền lương làm cơ sở tham gia BHXH của người lao động gồm:
- Mức lương theo công việc hoặc chức danh.
- Các khoản phụ cấp lương bù đắp về điều kiện lao động, độ phức tạp công việc, điều kiện sinh hoạt, mức độ thu hút lao động mà mức lương trong hợp đồng chưa được tính đến hoặc có tính nhưng chưa đầy đủ.
- Các khoản bổ sung xác định được mức tiền cụ thể và được chi trả thường xuyên trong mỗi kỳ trả lương.

Ví dụ: Bà X làm giúp việc cho công ty A với mức lương 07 triệu đồng/tháng theo hợp đồng. Mỗi tháng, công ty phải trả đủ 07 triệu đồng cho bà B và phải trả thêm: 21,5% x 07 triệu đồng/tháng = 1,505 triệu đồng. Như vậy, số tiền mà bà B nhận được mỗi tháng = 07 triệu đồng + 1,505 triệu đồng = 8,505 triệu đồng.
Bài viết trên đã phân tích rõ những trường hợp người lao động được nhận tiền thay cho đóng BHXH. Kết nối với chúng tôi khi bạn có bất cứ câu hỏi nào về BHXH. Đội ngũ chăm sóc khách hàng của chúng tôi luôn sẵn sàng giải đáp hoàn toàn miễn phí!

CÔNG TY TNHH AZTAX
Hotline: 0932.383.089
Email: [Only admins are allowed to see this link]